Śmierć bliskiej osoby jest traumatycznym wydarzeniem, którego każdy chciałby uniknąć. Czasem rodzina i znajomi są przygotowani na ostatnie pożegnanie, innym razem śmierć jest nagła, a co za tym idzie, również nagle przytłaczają obowiązki przy tak szokującym dla rodziny wydarzeniu. Przygotowania do pogrzebu oraz samo pogodzenie się ze śmiercią wymaga czasu, dlatego też polskie prawo zezwala na to, by bliscy osoby zmarłej skorzystali z urlopu okolicznościowego. Warto sprawdzić, na jakich zasadach się go udziela i jakie warunki należy spełnić, by z takiego urlopu skorzystać.
Urlop okolicznościowy z powodu śmierci – komu się należy?
Zasady udzielania urlopów okolicznościowych są regulowane przez Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Pracodawca na podstawie § 15 jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi 1 lub 2 dni urlopu okolicznościowego, w przypadku śmierci bliskiej osoby. Prawo dokładnie reguluje, w jakich przypadkach obowiązuje określony wymiar urlopu.
Dwa dni należą się pracownikowi w przypadku zgonu osób z kręgu najbliższej rodziny – pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma czy macochy. 1 dzień urlopu okolicznościowego ma zostać przyznany w okolicznościach pogrzebu siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, ale również innej osoby, która pozostaje pod bezpośrednią opieką pracownika. W przypadku śmierci dalszej rodziny np. wujka czy cioci, pracownik nie ma prawa do skorzystania z urlopu okolicznościowego, ponieważ nie uprawnia do tego stopień pokrewieństwa. Nie ma znaczenia również to, że pracownik załatwia wszystkie usługi pogrzebowe. Może jedynie zawnioskować do pracodawcy o udzielenie urlopu na standardowych zasadach, który będzie pochodził z puli 20 lub 26 dni należących się każdego roku.
Jak uzyskać urlop okolicznościowy?
W celu uzyskania urlopu okolicznościowego, pracownik musi złożyć wniosek do pracodawcy. Jego forma jest zwykle regulowana przez zakład pracy. Bardzo często zgłoszenie chęci o wykorzystanie urlopu ma formę ustną, a pracodawca wymaga późniejszego wypełnienia wniosku oraz złożenie dowodu wskazującego na zgon osoby o bliskim stopniu pokrewieństwa. Do tego celu wystarczy ksero aktu zgonu, zakład pogrzebowy nie musi dawać żadnego zaświadczenia o terminie pogrzebu. Warto pamiętać, że z urlopu można skorzystać nie tylko w dniu pogrzebu, ale również bezpośrednio przed nim lub również tuż po nim — wolne ma mieć jednak związek ze zgonem lub pogrzebem, nie można z niego skorzystać np. kilka miesięcy po śmierci osoby z rodziny.